Φορος τιμης στον Παναγουλη και Μπακογιάννη

Φόρος τιμής σε Μπακογιάννη και Παναγούλη-μετονομασία σταθμών του μετρό

Μετονομάζονται οι σταθμοί του μετρό Ευαγγελισμός και Άγιος Δημήτριος, σε "Παύλος Μπακογιάννης" και "Αλέκος Παναγούλης", αντίστοιχα. Ο αντιδικτατορικός αγώνας, η δολοφονία του πρώτου από την 17 Νοέμβρη και το μοιραίο τροχαίο του δεύτερου. Την απόφασή της να μετονομάσει τον Σταθμό του Ευαγγελισμού σε «Παύλος Μπακογιάννης» ανακοίνωσε η Αττικό Μετρό με αφορμή και την συμπλήρωση 30 ετών από την δολοφονία του αποτίοντας φόρο τιμής στον εκλιπόντα.

Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση η απόφαση αυτή συμπληρώνει την προηγούμενη επιλογή της εταιρείας να αποδώσει το όνομα του ήρωα του αντιδικτατορικού αγώνα Αλέκου Παναγούλη στο σταθμό «Άγιος Δημήτριος», η οποία αποφασίστηκε να επικαιροποιηθεί και αυτή. Είναι δύο μορφές ιστορικές, με την αντιδικτατορική δράση να αποτελεί σημείο αναφοράς και για τους δύο, κάτι που επισημαίνει και η Αττικό Μετρό, που τονίζει πως στόχος και κύρια επιδίωξή της είναι η μετονομασία των σταθμών να λειτουργήσει ως μια διαρκής υπενθύμιση των αξιών της Δημοκρατίας, της Ελευθερίας και της Εθνικής Συμφιλίωσης.

Ο Παύλος Μπακογιάννης ήταν Έλληνας δημοσιογράφος με πλούσια αντιστασιακή δράση κατά τη διάρκεια της δικτατορίας. Ήταν επίσης πολιτικός και εκλεγμένος βουλευτής με τη Νέα Δημοκρατία. Δολοφονήθηκε από την τρομοκρατική οργάνωση «17 Νοέμβρη», στις 26 Σεπτεμβρίου του 1989. Γεννήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 1935 στο χωριό Βελωτά της Ευρυτανίας. Ήταν ο μεγαλύτερος γιος του παπα – Κώστα και της Ειρήνης Μπακογιάννη. Πήγε γυμνάσιο στο Θέρμο Τριχωνίδας και σπούδασε Πολιτικές και Κοινωνικές Επιστήμες στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Συνέχισε τις σπουδές του στη Γερμανία, καταφέρνοντας να πάρει πτυχίο Πολιτικής Οικονομίας και Πολιτικών Επιστημών των Πανεπιστημίων Μονάχου, Τύμπιγκεν και Κωνσταντίας (Konstanz), στο Πανεπιστήμιο της οποίας ανακηρύχθηκε κατόπιν Διδάκτωρ των Κοινωνικών Επιστημών.

Από τα μέσα της δεκαετίας του 1960 και για περίπου μία δεκαετία, διηύθυνε το ελληνόφωνο πρόγραμμα της ραδιοφωνίας της Βαυαρίας. Ήταν ο διευθυντής του ελληνικού προγράμματος της Βαυαρικής Ραδιοφωνίας, όταν έγινε το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967. Αντιτάχθηκε από την θέση του αυτή στο δικτατορικό καθεστώς και έκανε εκπομπές με σχόλια και ειδήσεις που αναμεταδίδονταν και από την Deutsche Welle και πολύ γρήγορα έγιναν σημείο αναφοράς του αντιδικτατορικού αγώνα. Στο Μόναχο γνώρισε τη Ντόρα Μητσοτάκη, κόρη του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, η οποία σπούδαζε στο Πανεπιστήμιο της ίδιας πόλης και την οποία και παντρεύτηκε το 1974. Μαζί της απέκτησε δύο παιδιά, την Αλεξία και τον Κώστα, σημερινό δήμαρχο Αθηναίων. Όταν το 1974 αποκαταστάθηκε η Δημοκρατία, επέστρεψε στην Ελλάδα και εργάσθηκε στην εφημερίδα «ΤΟ ΒΗΜΑ» και σειρά Μέσων. Υπήρξε πολιτικός σύμβουλος του Προέδρου της Νέας Δημοκρατίας Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, ενώ τον Ιούνιο του 1989 μεταπήδησε στην πολιτική, καταφέρνοντας να εκλεγεί βουλευτής της μονοεδρικής περιφέρειας Ευρυτανίας. Ήπιος και συναινετικός ως πολιτικός, άφησε το στίγμα του στην πολιτική ζωή του τόπου. Ήταν βαθιά του πίστη πως η υπέρβαση των διαχωριστικών γραμμών, η επούλωση των πληγών του Εμφυλίου και του Διχασμού και η Εθνική Συμφιλίωση ήταν έννοιες επιβεβλημένες.

Το τέλος, ήταν τραγικό. Η τρομοκρατική οργάνωση «17 Νοέμβρη» τον δολοφόνησε το πρωί της Τρίτης, 26.09.1989 στην είσοδο της πολυκατοικίας της οδού Ομήρου στην Αθήνα. Εκεί στεγαζόταν το γραφείο του και η στυγερή δολοφονία συγκλόνισε την πολιτική ζωή του τόπου. Την ημέρα της δολοφονίας του, εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση η χρηματοδότηση του προγράμματος για την Ευρυτανία. Ένα έργο που ο ίδιος είχε καταρτίσει. Ο Παύλος Μπακογιάννης πέθανε μόλις λίγα λεπτά μετά το χτύπημα και κηδεύτηκε στο Καρπενήσι στις 29 Σεπτεμβρίου 1989. Πλήθος κόσμου που φώναζε συνθήματα κατά της τρομοκρατίας, είχε συγκεντρωθεί στο τελευταίο αντίο ενός μεγάλου πολιτικού άνδρα της χώρας.

Ο Αλέξανδρος Παναγούλης είχε έντονη παρουσία στον αντιδικτατορικό αγώνα της περιόδου της Χούντας των Συνταγματαρχών.Ο αδερφός του, Γεώργιος Παναγούλης, ήταν θύμα του καθεστώτος των Συνταγματαρχών, ενώ εξαιτίας της κατοχής από τις δυνάμεις του Άξονα, ο Α. Παναγούλης πέρασε μέρος της παιδικής του ηλικίας στη Λευκάδα. Σπούδασε στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο στην Σχολή Μηχανολόγων-Ηλεκτρολόγων. Γνωστός για το ελεύθερο και δημοκρατικό του πνεύμα, ο Αλέξανδρος Παναγούλης μπήκε από μικρός στις κεντρώες πολιτικές δυνάμεις του τόπου. Έμεινε στην ιστορία για την μεγάλη του αντοχή του στα βασανιστήρια που του… επεφύλασσαν οι πρωταγωνιστές της επταετίας, αλλά και για την απόπειρα δολοφονίας του δικτάτορα Γ. Παπαδόπουλου στις 13 Αυγούστου 1968.

Πιο συγκεκριμένα, ενώ υπηρετούσε στο 85ο Σύνταγμα Πεζικού, στη Βέροια, λιποτάκτησε από το στράτευμα. Ίδρυσε την οργάνωση Εθνική Αντίσταση και ακολούθησε αυτοεξορία στην Κύπρο, Ερχόμενος σε επαφή με πολιτικούς άνδρες του νησιού, όπως ο Πολύκαρπος Γιωρκάτζης, κατάστρωνε το σχέδιο της αντίστασης. Γύρισε στην Ελλάδα και μαζί με στενούς του συνεργάτες σχεδίασε την απόπειρα δολοφονίας του δικτάτορα Παπαδόπουλου στις 13 Αυγούστου 1968 κοντά στη Βάρκιζα. Το πρωί της 13ης Αυγούστου μια ισχυρή έκρηξη που προοριζόταν για την φάλαγγα που συνόδευε τον Παπαδόπουλο, συγκλόνισε την παραλιακή Σουνίου. Η έκρηξη άργησε κάποια δευτερόλεπτα και μετά από πολύωρες έρευνες, ο Παναγούλης εντοπίστηκε κρυμμένος κάτω από έναν βράχο. Είπε ότι δεν είχε συνεργούς και οδηγήθηκε στο άντρο των βασανιστηρίων της ΕΣΑ, της στρατιωτικής αστυνομίας. Την ανάκρισή του ανέλαβε ένας από τους πλέον διαβόητους βασανιστές, ο ταγματάρχης Θεόδωρος Θεοφιλογιαννάκος, ενώ το ίδιο βράδυ κατέφτασε επειγόντως από τη Δράμα, όπου βρισκόταν, ο διοικητής της ΕΣΑ και αργότερα οργανωτής της προδοσίας της Κύπρου, αντισυνταγματάρχης Δημήτριος Ιωαννίδης.

Ο Αλέξανδρος Παναγούλης, εκλέχθηκε βουλευτής της Β΄ Αθηνών με την Ένωση Κέντρου-Νέες Δυνάμεις, στις εκλογές της 17ης Νοεμβρίου 1974. Ήθελε να απομονωθούν οι πολιτικοί εκείνοι που συνεργάστηκαν με το δικτατορικό καθεστώς της Χούντας και ελάχιστα αφότου εκλέχθηκε βουλευτής, ήρθε σε ρήξη με την ηγεσία του κόμματος του γιατί είχε συγκεντρώσει στοιχεία για τη συνεργασία του Δημήτρη Τσάτσου με το χουντικό καθεστώς, με συνέπεια να αρνηθεί να συνυπάρξει με τον «προδότη» στο ίδιο κόμμα.

Τελικά παραιτήθηκε, αλλά παρέμεινε στη Βουλή των Ελλήνων ως ανεξάρτητος βουλευτής. Πιέσεις και απειλές κατά της ζωής του, ώστε να αποσύρει τις καταγγελίες του, ήταν καθημερινότητα. Οι διαρρήξεις του πολιτικού του γραφείου και τα απειλητικά μηνύματα αγνώστων, επίσης. Ο Αλέκος Παναγούλης σκοτώθηκε την 1η Μαίου του 1976, σε ηλικία 36 ετών, λόγω τροχαίου στην λεωφόρο Βουλιαγμένης. Το όχημά του έπεσε σε ένα υπόγειο κατάστημα επί της λεωφόρου, κάθετα στην πορεία. Και όλα αυτά μόλις λίγες μέρες πριν την αποκάλυψη των φακέλων σχετικά με τα όργανα ασφαλείας της Χούντας (Φάκελος ΕΣΑ). Η αποκάλυψη των φακέλων, που δεν έγινε ποτέ, λέγεται ότι περιελάμβανε αδιαμφισβήτητες αποδείξεις σε βάρος ορισμένων πολιτικών που συνεργάστηκαν με την χούντα. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που πιστεύουν πως το τροχαίο ατύχημα «στήθηκε» για να θέσει τον Αλέξανδρο Παναγούλη εκτός «κάδρου» και να εξαφανίσει τις αποδείξεις που είχε στην κατοχή του.